Scholen
(Speciaal) Basisonderwijs – Middelbaar onderwijs – Beroepsopleidingen
Ook scholen krijgen regelmatig met een verlies in de klas te maken. In iedere klas zitten leerlingen en studenten die een verlies meemaken of meegemaakt hebben. Is het niet door een overlijden, dan is het wel door een scheiding in het gezin, een chronische of levensbedreigende ziekte binnen het gezin. Maar ook een verhuizing of een doublure, behoren allemaal tot verliezen waar een leerling of student, een klas en dus ook de leraren en het onderwijsondersteunend personeel mee te maken krijgen. Soms gebeurt dit in het schooljaar wanneer je de leerling zelf in de klas hebt, maar het kan ook zijn dat dit verlies al in de rugzak van de leerling zit wanneer het jouw klas binnenkomt.
Hoe ga je daar als leraar dan mee om?
Als leraar is het niet simpel om hier mee om te gaan, naast de lessen die toch gegeven moeten worden, neem je ook je eigen kwetsbaarheid, je eigen ervaringen en je eigen gedachten hierover, hierin mee. Daarbij is het behoorlijk confronterend om te zien dat het leven eindigend is. Hoe zorg je dan dat je daar professioneel in blijft? Veel mensen, waaronder ook leraren, vinden dood, verlies en verdriet, lastige onderwerpen om mee te gaan. Er rust nog een groot taboe op het onderwerp dood, rouw en verlies in onze samenleving. Het is een onderwerp dat daarom eerder vermeden wordt dan dat het aangegaan wordt. Want als je niks zegt, kun je ook niks fout zeggen. Echter werkt dit juist nog meer verlies in de hand. Waardoor degene die het verlies meemaakt zich behoorlijk eenzaam en onbegrepen voelt.
Wanneer het een situatie betreft waar je als professional met rouw, (aanstaand) verlies, dood en verdriet in aanraking komt, kan dit je behoorlijk angstig en onzeker maken. Zeker als je het gevoel hebt dat je niet over de juiste tools en vaardigheden beschikt. Je wilt namelijk niks fout doen, de leerling heeft het al moeilijk genoeg. Tegelijkertijd kunnen een hoop andere vragen je nog tegenhouden om er op de juiste manier te zijn, die helpend is voor de leerling, zijn/haar klasgenoten én jezelf:
- Beschik ik wel over de juiste tools en vaardigheden om hier mee om te gaan?
- Is het oké als ik er naar de leerling toe over begin?
- Kan ik het onderwerp wel aansnijden?
- Wil de leerling dat wel?
- Wat kan ik wel en beter niet zeggen?
- Wat met mijn eigen emoties, wat als ik moet huilen, mag dat wel, ik ben toch de professional?
- Deel ik mijn eigen ervaringen?
- Hoort dit gedrag bij rouw en verlies, of is het passend bij zijn/haar leeftijd wat de leerling laat zien?
- Hoe reageren kinderen en jongeren op een verlies?
- Wat is normaal rouwgedrag?
- Wanneer heeft de leerling hier extra deskundige ondersteuning in nodig?
- Zijn dood en verlies wel onderwerpen die in een klaslokaal thuishoren om te bespreken?
- Wat mag een leerling weten van dit onderwerp?
- Niet iedere leerling heeft dit meegemaakt, moet je hen hier dan wel in betrekken of moet dit dan individueel naast de reguliere lestijd?
- Wat vinden de ouders hiervan?
- Hoe gaan we hier als school mee om?
- Wat met religie?
- …
Maak dan een afspraak.
Ik ben Bianca Krol, rouw- en verliescoach en ervaringsdeskundige in rouw en (aanstaand) verlies. Toen mijn meiden 5 en 7 waren (2015), namen wij afscheid van mijn man, hun papa, die overleed aan de gevolgen van een hersentumor na een ziekbed van vijf jaar. Daarbij heb ik een onderwijsachtergrond van 20 jaar als leerkracht basisonderwijs en speciaal onderwijs voor kinderen met een gedragsstoornis. Ik mocht al op verschillende scholen een ondersteuning zijn wanneer zij te maken kregen met een verlies, van een leerling, een juf/meester, een vader/moeder. De meest gehoorde reacties waren: “Hadden wij dit maar eerder geweten, dan hadden wij veel sterker in onze schoenen gestaan om hiermee om te gaan, terwijl het een onderwerp is waar iedereen mee te maken krijgt. Zo fijn dat jij hier was.”
Je mag me inzetten voor:
- Begeleiding van leraren die in hun klas of op hun school met rouw en een (plots) (aanstaand) verlies in aanraking komen
- Begeleiding van leerlingen, klassen die met een (plots) verlies in aanraking komen
- Individuele begeleiding voor leerlingen die met rouw, (aanstaand) verlies, dood en verdriet te maken krijgen. Kijk eventueel op de pagina Kinderen en Jongeren
- Begeleiding van ouders die te maken krijgen met een verlies binnen het gezin. Kijk eventueel op de pagina Volwassen – Ouders – Gezinnen
- Een training, lezing, om preventief meer over dit onderwerp te weten te komen en zo de tools en vaardigheden te leren om in het werkveld mee aan de slag te gaan
- Een training op de opleidingen van leraren en onderwijs ondersteunend personeel, om deze studenten meteen alle tools en vaardigheden bij het omgaan met rouw, (aanstaand) verlies en verdriet te leren, waardoor zij ten alle tijden, de juiste steun kunnen zijn voor hun leerlingen
Zorginstanties
Ziekenhuis – Thuiszorg – Gezinszorg – Hulpverlening – Beroepsopleidingen in de zorg en hulpverlening
Zowel in de zorg als in de hulpverlening kom je als professional met rouw en (aanstaand) verlies regelmatig in aanraking. Dit kan een overlijden zijn, maar dit kan ook een chronische, of levensbedreigende ziekte van je volwassen en/of jonge cliënt(je), en/of het gezin van je cliënt zijn. Een scheiding of het verlies van een baan behoren ook tot verlies. Naast deze verliezen, horen als gevolg van dit verlies nog meerdere verliezen. Als professional in de zorg of hulpverlening kun je dan behoorlijk overvraagd worden, omdat het niet direct je vakgebied is, maar het een neventaak is van het werk dat je doet.
Als zorg- en hulpverlener is dat niet altijd makkelijk om mee om te gaan. Zeker wanneer je in je werkveld vaker afscheid moet nemen van je cliënten. Dat gaat je niet in je koude kleren zitten. Daarbij is het behoorlijk confronterend om te zien dat het leven eindigend is.
Hoe zorg je dan dat je daar professioneel in blijft?
Veel mensen, waaronder ook zorg- en hulpverleners, vinden dood, verlies en verdriet, lastige onderwerpen om mee te gaan. Er rust nog een groot taboe op het onderwerp dood, rouw en verlies in onze samenleving. Het is een onderwerp dat daarom eerder vermeden wordt dan dat het aangegaan wordt. Want als je niks zegt, kun je ook niks fout zeggen. Echter werkt dit juist nog meer verlies in de hand. Waardoor degene die het verlies meemaakt zich behoorlijk eenzaam en onbegrepen voelt.
Dit kan je als professional behoorlijk angstig en onzeker maken. Zeker als je het gevoel hebt dat je niet over de juiste tools en vaardigheden beschikt. Je wilt namelijk niks fout doen, je cliënt en zijn omgeving hebben het al moeilijk genoeg.
Dat doet een extra beroep op:
- Het ondersteunen en begeleiden van je volwassen en/of jonge cliënt(je) met rouw en (aanstaand) verlies en verdriet
- Het onderwerp aansnijden
- Wat vertel je wel/niet?
- Weten wat normaal rouwgedrag is
- Signaleren wanneer iemand vastloopt in zijn rouw en er deskundige hulp gewenst is
- De vragen van de cliënt zelf die je krijgt
- Vragen vanuit de omgeving, het gezin van de cliënt
- Vragen van de cliënt betreffende de rest van de gezinsleden, wat vertel ik de kinderen wel/niet, waar betrek ik de kinderen wel/niet bij?
- Je eigen kwetsbaarheid, je eigen ervaringen, gedachten rondom rouw en (aanstaand) verlies en verdriet
- Je relatie met je cliënt
- Je eigen emoties
- Mag je je eigen emoties als professional laten zien?
- Hoe houd je jezelf staande wanneer je met verlies in je werkveld in aanraking komt?
Wil jij als professional je volwassen en/of jonge cliënt(je) die met rouw en (aanstaand) verlies en verdriet op een juiste manier kunnen ondersteunen, met de juiste tools en vaardigheden? Maar daarbij ook rekening houdend met je eigen kwetsbaarheid, waardoor je jezelf als professional staande houdt?
Maak dan een afspraak.
Ik ben Bianca Krol, rouw- en verliescoach, ervaringsdeskundige in rouw en (aanstaand) verlies. Met 20 jaar aan ervaring als leerkracht.
Je mag me inzetten voor:
- Begeleiding van professionals in de zorg en hulpverlening die in hun werkveld met rouw en een (plots) (aanstaand) verlies in aanraking komen
- Een training, lezing, om preventief meer over dit onderwerp te weten te komen en zo de tools en vaardigheden te leren om in het werkveld mee aan de slag te gaan
- Een training op de opleidingen van zorg- en hulpverleners, om deze studenten meteen alle tools en vaardigheden bij het omgaan met rouw, (aanstaand) verlies en verdriet te leren, waardoor zij ten alle tijden, de juiste steun kunnen zijn voor hun leerlingen
- Begeleiding van cliënten die met een (plots) verlies in aanraking komen. Kijk eventueel op de pagina Volwassen – Ouders – Gezinnen en/of Kinderen en Jongeren
Bedrijven
- Het overlijden van een collega
- Het overlijden van een gezinslid van een collega
- Een collega of iemand uit diens gezin met een chronische of levensbedreigende ziekte
- Een collega of iemand uit diens gezin met een beperking
- Je collega die in scheiding ligt
- Je collega die zijn functie niet meer kan of mag beoefenen
Wil je weten hoe je deze collega ondersteunt?
- Zodat langdurig verzuim voorkomen wordt?
- Zodat hij/zij en jij je werk kunnen doen, maar er ook ruimte is voor dit (aanstaand) verlies en verdriet?
- Een fijne werksfeer creëert, waar er ruimte is voor rouw?
- Waar werknemers graag vertoeven, omdat er oog is voor de hele werknemer?
- Waar hun rouw, verlies en verdriet, gezien, gehoord, herkend en erkend wordt?
- Weten wat je wel/niet kan zeggen tegen een collega met rouw en (aanstaand) verlies en verdriet?
Ik ben Bianca Krol, rouw- en verliescoach en ervaringsdeskundige in rouw en (aanstaand) verlies. Tevens heb ik 20 jaar aan ervaring als leerkracht. Wat had ik graag díe werkgever gehad, destijds bij het overlijden van mijn man, de papa van mijn meisjes (5 en 7).
Díe werkgever en collega die jij wel kunt zijn voor jouw collega:
- De werkgever die weet dat er veel meer werk verzet wordt wanneer er ruimte is voor de hele werknemer
- Die in gesprek gaat met zijn werknemer
- Die in verbinding blijft met zijn collega
- De werkgever die kijkt naar welke mogelijkheden er wel zijn
- De onderneming die kennis heeft van rouw en weet wat daarbij komt kijken
Je mag me inzetten voor:
- Begeleiding van je team dat in zijn werkveld met rouw en een (plots) (aanstaand) verlies in aanraking komt
- Een training, lezing, om preventief meer over dit onderwerp te weten te komen en zo de tools en vaardigheden te leren om je collega’s die met rouw en verlies te maken krijgen te ondersteunen.
- Individuele begeleiding van werknemers die met een (plots) (aanstaand) verlies in aanraking komen. Kijk eventueel op de pagina Volwassen – Ouders – Gezinnen en/of Kinderen en Jongeren